METİN SABANCI BALTALİMANI KEMİK HASTALIKLARI EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ

Hastanemiz acil servis, poliklinik ve yatan hastalarına acil ve rutin laboratuvar hizmetleri Merkez Laboratuvar tarafından verilmektedir. Laboratuvarımız Uluslararası Eksternal Kalite Kontrol Programları’na üye olup tüm sonuçlarımızın doğruluğu  bu programlar çerçevesinde aylık olarak kontrol edilmektedir.

Tüm cihazlarımızın bakımı günlük, haftalık ve aylık olmak üzere laboratuvar çalışanları ve ilgili firmaların teknik servisleri tarafından yürütülmektedir. Her sabah iç kalite kontrol çalışması yapıldıktan sonra hasta örneklerine geçilmektedir. Gerektiğinde gün içinde kontrol ve kalibrasyon işlemleri tekrarlanmaktadır.

Biyokimya çalışmaları otoanalizör ile gerçekleştirilmektedir. Tam kan sayımı , sedimantasyon, bakteri identifikasyon ve duyarlılık testleri ,hormon, seroloji, pıhtılaşma testleri ve idrar analizi için de otomatik sistemler mevcuttur.

Laboratuvarımızda bir Tıbbi Biyokimya Uzmanı, iki Tıbbi Mikrobiyoloji Uzmanı ve on beş Laboratuvar Teknikeri görev yapmaktadır.

	ACİL ÇALIŞILAN TEST/TAHLİL/GÖRÜNTÜLEME LİSTESİ
DOKÜMAN NO: AS. LS.01	İLK YAYIN TARİHİ: 04.05.2010	REVİZYON NO: 06	REVİZYON TARİHİ:20.01.2021		SAYFA NO: 1/1

 -İSLAB-3’te ÇALIŞILAN (PROF. DR. CEMİL TAŞÇIOĞLU ŞEHİR HASTANESİ) TESTLER

 -MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARINDA ÇALIŞILAN TESTLER

YANLIŞ BARKOD

P: PIHTI (Pıhtılı Kan)

H: HEMOLİZ (Hemolizli Kan)

Y: YANLIŞ MATERYAL

A: YETERSİZ MATERYAL

L: LİPEMİ

K:KONTAMİNE KÜLTÜR NUMUNESİ

LABORATUVAR TESTLERİ PANİK DEĞERLERİ

Biyokimya laboratuvarında çalışılan testlerin belirtilen panik değerlerde çıkması durumda;

• Öncelikle, çıkan sonuçla birlikte hastanın diğer testlerinde ve birlikte çalışılan diğer hasta sonuçlarında da bir sorun olup olmadığı kontrol edilir.
• Diğer hastaların testlerinde de problem var ise ölçüm yöntemimizle ilgili bir sorun olduğu düşünülerek düzeltici önleyici faaliyetlere başvurulur ( Cihaza yıkama verilmesi, kalibrasyon yapılması, kontrol çalışılması, reaktif değiştirilmesi, ortam koşullarının değiştirilmesi vb.)
• Ölçüm yöntemimizle ilgili bir sorun olmadığı düşünülüyor ise hasta serumu tekrar makroskobik olarak kontrol edilerek fibrin ( pıhtı ) partikülleri vb. olup olmadığı araştırılır.
• Santrifüj edilerek çalışılan testler için gerekirse örnek tekrar santrifüj edilir.
• Sonuç başka bir yöntemle, yok ise mevcut olan yöntemle yeniden çalışılarak teyit edilir.
• Teyit edilen sonuç ile ilk çalışılan sonuç karşılaştırılır ve sonuçların birbirine yakınlığı değerlendirilir.
• Hasta serviste yatıyor ise servis Sorumlu Hemşiresi ve Doktoruna, poliklinik hastası ise Doktoruna bilgi verilir.
• Hastada ilgili sonucu açıklayacak bir klinik durum var ise sonuç rapor edilir.
• Böyle bir sebep yok ise mümkünse hastadan yeni bir örnek alınarak test tekrar edilir. Sonuç değişmez ise ölçüm yöntemimizi de interfere edebilecek faktörler göz önünde bulundurularak başka bir laboratuvarda çalıştırılması önerilir.
• Laboratuvar uzmanı veya sorumluları tarafından, hastanın adı ve soyadı, protokol numarası ve kritik değerdeki testin sonucu ile birlikte hazırlanan ‘‘Panik Değer Bildirim Formuna’’ kaydedilir.

*** Hastanemiz kan alma biriminde 08.30 – 16.30 saatleri arasında kan alınmaktadır.
***Acil gelen ve servis hastaları için ise günün her saati örnek kabul edilmektedir.
***Testlerin sonuç verme zamanları ilgili tablolarda belirtilmiştir.

Yapılan testlerden doğru sonuç elde edilebilmesi için aşağıdaki şartlara dikkat edilmesi gereklidir.

• Genel sağlık taraması laboratuvar tetkikleri için 10–12 saatlik açlık sonrası sabah kan verilmelidir.
• Tetkik için hastanemize gelmeden önce ağır ve zorlayıcı egzersizlerden kaçınılmalı ve kan vermeden önce yarım saat kadar dinlenilmelidir.
• Gece saat 21.00’den sonra su hariç hiçbir şey yenilip içilmemelidir.
• Düzenli kullanılan ilaçların testleri etkileyip, etkilemediği laboratuvarımızdan öğrenilerek bu konunun doktorunuza danışılması önemlidir.

KÜLTÜRLER İLE İLGİLİ UYULMASI GEREKEN KURALLAR

Bazı klinik örneklerin kültürün yapılmasının tanıda herhangi bir değeri yoktur. Bu nedenle kusmuk, yeni doğanın gastrik sıvısı, kolostomiden gelen örnek, göbek sürüntüsü, açlık mide suyu (tüberküloz dışı) gibi örneklerden kültür yapılması gereksizdir.

Yanık dokusu, dekübit yarası, perirektal apse, yüzeysel ağız ve periodontal lezyonlardan sürüntü örneği yerine, doku veya aspirasyon örneklerinin laboratuarımıza gönderilmesi uygundur.
Boğaz, balgam, bronkoalveolar lavaj (BAL), sevikal sürüntü, endotrakeal aspirat, prostat sıvısı, vajen sürüntüsü gibi örneklerden anaerob kültür yapılmamaktadır.

MİKROBİYOLOJİ İLE İLGİLİ ÖRNEK ALMADA GENEL KURALLAR

• Kültür ile ilgili örnekleri lütfen antibiyotik kullanmaya başlamadan önce aldırınız, aksi takdirde mikroorganizmaların üremesine engel olursunuz.
• Örneklerinizi aşağıda belirtildiği gibi alınız. İdrar örneklerini steril şartlarda almaya, balgam örneklerini tükürük ile karıştırmamaya özen gösteriniz.
• Laboratuvara verdiğiniz örneklerde mutlaka barkod etiketi olup olmadığını ve barkod etiketi üzerindeki numara ile istek belgesinin üzerindeki numaranın tutup tutmadığını kontrol ediniz.
• Kültür için alınan örnekleri mümkün olan en kısa zamanda laboratuvara ulaştırınız.

AEROB KÜLTÜR VE MANTAR KÜLTÜRLERİ

Boğaz Kültürü 
Kültür alınmadan önce bir şey yememeye özen gösteriniz, eğer yemiş iseniz birkaç kez ağzınızı çalkaladıktan veya dişlerinizi fırçaladıktan sonra kültür aldırınız. Kültür alınırken eküvyonun (pamuklu çubuk) steril ucunun dile ve dişe değmemesi için ağzınızı iyice açmaya özen gösteriniz ve tükürük ile bulaş olmamasına dikkat ediniz. Boğaz kültürleri taşıyıcı bir besiyeri içine alınması nedeniyle 24 saate kadar bu ortamda bekleyebilmektedir. Ancak güneş ışığı altında kalmaması ve uygun ortamda tutulması çok önemlidir. Bu nedenle örnek alınır alınmaz en kısa zamanda laboratuvara getiriniz.

Balgam Kültürü
Sabah ilk balgam örneğinin verilmesi en uygunudur. Ağız birkaç kez su ile çalkalandıktan ve diş fırçalandıktan sonra derin bir nefes alarak balgam çıkartmaya çalışınız. Çıkarttığınız balgamı tükürük ile bulaşmamaya özen göstererek laboratuvardan aldığınız steril kaba koyarak teslim ediniz.

İdrar Kültürü
Kan Alma Biriminden aldığınız idrar kabı ve dezenfektanlı pamuk ve steril idrar kabı aldıktan sonra dezenfektanlı pamuk ile idrar yaptığınız bölgeyi temizleyiniz (Kadınlar için önden arkaya doğru, erkekler için ise ortadan başlayarak kenara doğru çepeçevre bir kez silmek yeterlidir). Dezenfektan kuruduktan veya kuru pamukla kurulandıktan sonra ilk gelen idrar dışarıya, orta kısmı steril idrar kabı içine ve son kısmı dışarıya atarak idrar veriniz. Kültür için verdiğiniz idrarı bir saatten fazla bekletmeden laboratuvara getiriniz. Eğer beklemek zorunda iseniz mutlaka buzdolabında saklayınız.

Dışkı Kültürü
Kan Alma Biriminden aldığınız temiz bir kap içine (steril olması şart değil) dışkı örneğini koyup, ağzını iyice kapatınız ve laboratuvara teslim ediniz veya steril eküvyon ile alınan dışkı örneğinin birkaç bölgesinden örnek alarak steril eküvyonlu besiyeri içine koyarak laboratuvara veriniz.

Püy Kültürü
Doktor tarafından steril taşıyıcı besiyerleri içine veya  tüp içine alınan kültürleri en kısa zamanda laboratuvara ulaştırınız.
Vajen ve üretral akıntı, BOS, konjuktiva kültür örneklerini, kültürü isteyen doktor tarafından alınan ve steril taşıyıcı besiyerine konan kültürleri en kısa zamanda laboratuvara ulaştırınız.

• İdrar, boğaz, balgam ve kateter kültürleri: Üreme olmamışsa ve normal flora olarak çıkmış ise alındıktan bir gün sonra, üreme olmuş ise genellikle iki gün, nadiren üç-dört gün içinde,
• Dışkı, vajen, üretral akıntı ve burun kültürleri: Normal flora ise iki gün, üreme olmuş ise dört gün içinde,
• Püy, BOS, parasentez, torasentez, perikard sıvısı, eklem sıvısı, konjuktiva, safra ve açlık mide suyu kültürleri: Üreme olmamış ise iki gün, üreme olmuş ise üç-dört gün içinde,
• Tüberküloz Kültürü: 45 gün içinde,
• ARB: 5 gün içinde sonuçlandırılır.

SONUÇLARDA KULLANILAN TERİMLER

• Normal Flora: Alınan örnekte normalde olması gereken mikroorganizmalardan başka üreme olmadığını göstermektedir.
• Patojen bakteri üremedi: Doğal flora bakteri olan bölgelerden (boğaz, dışkı, vajen vb.) alınan materyallerde olmaması, gereken bakterilerin üremediğini göstermektedir.

• Kontaminasyon: İdrar örneğinin uygun bir şekilde alınmadığını ve gaita ile bulaş olduğunu göstermektedir.
• Koloni: Bir bakteriden köken alan bakteri topluluğudur. İdrar kültürleri için koloni sayısı bildirilmektedir. Bir mililitre idrarda en az 100.000 koloni üremişse idrar yolu infeksiyonu olduğu söylenebilir. Ancak tedavi sırasında veya tedavi sonrasında alınan idrar kültürlerinde bir mililitrede 10.000–100.000 koloni olması da anlamlı kabul edilmektedir.
• Püy: Vücuttaki herhangi bir bölgede bulunan irinli lezyonlar için kullanılmaktadır.
• ARB (aside ve alkole dirençli basil): Genellikle tüberküloz basilini tanımlamakta kullanılır ve tüberküloz hastalığını saptamada kullanılacak birinci basamak testtir. ARB pozitif olması mutlaka tüberküloz hastalığını göstermez, beraberinde hastanın kliniği veya radyolojisinin tüberküloz ile uyumlu olması veya kültür pozitifliği de gerekmektedir. Çünkü tüberküloz dışındaki diğer mikobakteriler ve bazı mikroorganizmalar da ARB Pozitif görülebilir. ARB ( - ); ( + ); ( ++ ); (+++) veya (++++) şeklinde sonuç verilmektedir. ARB ( + ): örnekteki basil miktarının nadir olduğunu; ARB (++++) : örnekteki basil miktarının çok fazla olduğunu göstermektedir.

ÖRNEK TOPLAMASI

Lütfen örnek alma ile ilgili kurallara uyarak örnek alınız. Aksi takdirde hatalı sonuç çıkmasına neden olursunuz.

24 SAATLİK İDRAR TOPLAMASI

Doktorunuz 24 saatlik idrarda bazı testler istemiş ise idrarı tam ve doğru olarak toplanarak laboratuvara teslim edilmesi için aşağıdaki kurallara uyulmalıdır.
Yirmi dört saatlik idrar toplamaya başlayacağınız sabah uyandıktan sonra ilk idrarı tuvalete boşaltınız. Bu andan itibaren tüm idrarınızı gündüz ve gece boyunca dikkatlice toplama kabına alarak idrar toplama işlemini tamamlayınız. Bekletmeden laboratuvara getiriniz.

LABORATUVARA ULAŞMAK İÇİN

Laboratuvar hastanemizin saray binasının girişinde yer almaktadır. Kan alma birimleri ise poliklinik binasındadır.

DOKTOR KADROMUZ :  

TIBBİ BİYOKİMYA

Uz. Dr. Hülya KOÇYİĞİT AKYÜZ ( h.kocyigitakyuz@saglik.gov.tr )

TIBBİ MİKROBİYOLOJİ

Uz. Dr. Aylin UĞURLU ( aylin.ugurlu@saglik.gov.tr )

Uz. Dr. Hilal KART ( hilalkart@saglik.gov.tr )